Delfts Blauw in Museum Het Prinsenhof - Delft

Delfts aardewerk ontstaat in de zeventiende eeuw als een reactie op het Chinese porselein. De tentoonstelling "Delfts Blauw. Kunst of Kitsch" in Museum Het Prinsenhof in Delft omvat zes thema's. Aan de hand van een maker, gebruiker, kunstenaar, verzamelaar, toerist en vormgever worden de verschillende aspecten van het Delfts aardewerk in het heden en verleden getoond.

Lantaarnpaal voor Het Prinsenhof

Stukje geschiedenis
De geschiedenis van Delfts Blauw begint dik vier eeuwen geleden. In 1602 en 1603 worden twee Portugese schepen gekaapt door de Nederlanders, want Portugal is een bondgenoot van Spanje en dus een vijand tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De schepen blijken vol te zitten met Chinees porselein. De buit wordt in Nederland geveild en brengt een vermogen op.

Inmiddels is in 1602 de VOC opgericht en Chinees porselein wordt een handelsartikel. Door de grote afstand, handelsrestricties en een Chinese burgeroorlog blijft de levering van porselein problematisch. Nederlandse pottenbakkers kunnen op dat moment geen porselein maken; ze missen de grondstoffen en de kennis. Ze maken daarom Chinees porselein na door aardewerk te voorzien van een laagje wit dekkend tinglazuur onder de kobaltblauwe beschildering. Voor de glans wordt het geheel afgedekt met transparant loodglazuur. Door de vele aardewerkbakkerijen in Delft en de hoge kwaliteit die ze maken, gaat men over 'Delfts aardewerk' spreken, al wordt het ook in andere steden gemaakt.

In de 19de eeuw verdwijnt de waardering voor het Delftse aardewerk. Er blijft slechts één fabriek over: De Porceleyne Fles. Na 1870 ontstaat er weer belangstelling voor de Gouden Eeuw en ook Delfts aardewerk profiteert hiervan. Na de Tweede Wereldoorlog zijn Delfts blauwe artikelen ook regelmatig een inspiratiebron voor Westduitse firma's als Scheurich.

De Porceleyne Fles

Heden
In de kleurenleer staat blauw voor betrouwbaarheid, puurheid en eerlijkheid, wit voor zuiverheid. Misschien dat Delfts Blauw juist door deze combinatie al eeuwen zo populair is? Andere Delftse kleurencombinaties zijn nooit zo populair geworden; Delfts Wit en Delfts Geel kent bijna niemand meer en worden nu ook niet meer gemaakt.



Veel van de huidige Delfts blauwe souvenirs (vazen en anderszins), worden niet alleen in Delft gemaakt, maar ook in fabrieken elders in Nederland, maar ook in China. Dat mag, omdat Delft geen beschermde merknaam is.

De meeste bedrijven werken op een industriële wijze, waarbij het schilderen is vervangen door een plakplaatje (transferprint). Desondanks zijn de souvenirs aan de onderkant voorzien van de term 'handpainted'.. Dat mag als er tenminste één lijntje met de hand is geschilderd. Bij De Porceleyne Fles in Delft wordt óók nog op de traditionele manier gewerkt van het schilderen op tinglazuur.

Tentoonstelling met brochure
De tentoonstelling Delfts Blauw. Kunst of Kitsch (opening op 27 oktober 2012) zal nog tot en met 1 september 2013 te zien zijn. Bij de tentoonstelling over het imago en de identiteit van Delfts Blauw hoort een 36 pagina's tellende tentoonstellingsgids, waarvan voor dit artikel gebruik is gemaakt.


Verder lezen

www.prinsenhof-delft.nl

www.ikhouvanblauw.nl

www.wikidelft.nl (zoek op Delftsblauwe verhalen)