Interview met Heinz Siery (2)

Heinz Siery

De beroemde topontwerper Heinz Siery (85) is nog altijd creatief bezig en ook actief op Facebook op het West Germany Pottery-forum. Onlangs mocht ik hem thuis bezoeken en toen kon ik hem tijdens een rondleiding door zijn huizen ook vragen stellen over zijn werk. Hier een aanvulling op het eerdere interview. Lees onder andere over hoe een bepaalde vaas op de markt verscheen en tot wanneer deze daar bleef.




Het maken van een nieuw ontwerp voor een serie vazen ging (en gaat) niet over een nacht ijs. De designer had een grote verantwoordelijkheid, want het bestaan van de hele firma hing van zijn werk af. Een model kon nog zo mooi zijn, als het decor erop het kopende publiek niet beviel, dan had je als bedrijf dat seizoen minder of geen inkomsten.

Hoe kwamen de ontwerpers steeds weer op iets nieuws?
De makers van de modellen en de glazuurders experimenteerden erop los. Inspiratie kwam overal vandaan. Uit Italië bijvoorbeeld. Alles is wel een keer eerder gedaan in de geschiedenis. Het enige belangrijke was dat wat het publiek op dat moment wilde kopen. Dat was moeilijk in te schatten en vormde een gigantische uitdaging, omdat de klant telkens wat nieuws wilde zien. Maar het nieuwe mocht van de consument niet al te veel afwijken van het al vertrouwde en goed verkopende assortiment, anders werd het niet geaccepteerd door de klanten en dan zou het bedrijf een probleem hebben.

Had u ooit moeite met ideeën voor nieuwe modellen?
Nee. Er zijn zoveel vormen. Ook het aantal kleurmogelijkheden is bijna oneindig.

Hoe werd bepaald of een vaas in productie werd genomen?Twee keer per jaar vond er een beurs plaats. Dat was heel spannend. Daar ging de fabriek heen om hun nieuwe producten te tonen. De vertegenwoordigers van de warenhuizen en winkels waren daar en die bekeken alle nieuwe artikelen. Zij bestelden de vazen, bloempotten en andere (sier)artikelen en pas daarna ging de fabriek die spullen maken. Als er niets van een bepaalde vaas of van een bepaald glazuur besteld werd, dan bleef het bij de eerste testproductie en kwam dat type vaas niet in roulatie. Zo ontstonden er geen overschotten van vazen die toch niet verkocht zouden worden. Produceren werd dus pas na bestelling gedaan, niet ervoor.

De vertegenwoordigers gaven ook aan wat zij gehoord hadden van wat het publiek graag zou willen zien. Zij kenden de markt. Met hun tips konden wij ook weer aan de slag.

De firma's keken op die beurzen ook heel goed naar waar de andere fabrikanten mee kwamen dat seizoen en naar wat veel besteld werd bij de branchegenoten. Sommige fabrieken kwamen niet lang daarna dan ook met een variatie op een goedlopend product van de concurrent.

Hoe werd bepaald hoe lang een vaas in productie bleef?
Zo lang er genoeg bestellingen voor geplaatst werden door de vertegenwoordigers, bleef de vaas in roulatie. Dat zelfde gold ook voor het glazuur. Mijn vaas voor Scheurich [271-22, RvD] is jarenlang geproduceerd, steeds met andere decors erop. Er zijn er wel 250 voor ontworpen. Mijn werk voor Scheurich beschouw ik overigens als jeugdzonde. Ik had zelf geen enkel exemplaar daarvan, maar voor het boek dat binnenkort uitkomt, wilde ik er wel een hebben. Mijn exemplaar heb ik op eBay.de gekocht.

Scheurich 271-22

Wie bepaalde welk decor erop kwam?
De ontwerpers kwamen met voorstellen. Ik had wel een veto bedongen: als ik een decor echt niet vond passen bij mijn ontwerp, dan kwam het er niet op. Wat ik soms bij andere firma's zag, dat zou mij niet overkomen.

Waren er verschillen in populariteit per land? Dat een bepaalde vaas ergens heel goed en elders niet verkocht?
Er was zeker een geografisch verschil. Daarom werkten firma's ook met een gespreid assortiment. Wat in Bayern goed verkocht, deed dat niet automatisch ook in Ost-Friesland.

Waren er verschillen in werkwijze tussen de firma's?
De werkwijze verschilde per firma. De ene firma was sneller met het in gebruik nemen van een tunneloven dan de andere, waardoor die meer kon produceren binnen kortere tijd.

De ene fabriek brandde alles in één keer, terwijl de andere firma de geglazuurde vazen vaker in de oven plaatste. Voorbranden is erg kostbaar, dus als dat niet meer nodig is, scheelt het veel geld.

Ook gebruikte de ene firma rode klei en de andere witte. Witte klei uit het Westerwald is erg goed van kwaliteit. Rode klei [zoals Carstens gebruikte, RvD] is poreuzer en dat maakt het eindresultaat kwetsbaarder. Sommige fabrikanten mengden later daarom ook rode klei met witte.

Wat is het grote verschil tussen het ontwerpen voor een fabriek en het werken voor uzelf?
Als je voor een firma werkt, dan mist de eenmalige originaliteit. Voor firma's moet er in massa's geproduceerd worden om te verkopen. Op wat goed verkoopt moet je daarna variaties maken, want klanten wijzen eerst nieuwe dingen af. Daar moeten ze aan wennen. Voor de firma's waarvoor ik heb gewerkt, heb ik gevarieerd op eigen werk uit commercieel belang.

Als je voor jezelf ontwerpt, dan maak je gewoon wat je wilt. Niet onder druk van verkoop. Ik heb geëxemperimeerd met schroot en keramiek. Wat ik op die manier gemaakt heb, is gegarandeerd niet nog eens maakbaar. De unieke combinatie van dat ene stuk metaal en keramiek en daar kwamen hele bijzondere objecten uit.

Maakt u daar dan voor uzelf wel een serie van?
Ik heb daar geen behoefte aan. Ik heb plezier gehad aan het maken ervan, uitgedrukt wat ik wilde. Het daarop doorgaan levert mij niets nieuws meer op. Dan ga ik liever weer iets anders doen. Huizen renoveren bijvoorbeeld.

Het is hier zo bijzonder ingericht met in elke kamer in elk huis andere sferen, is dit niet iets om deels in te richten als museum?
Mevrouw Siery: Nee, wij leven hier, dus het kan geen museum zijn. Iedereen kan binnenkort wel in het boek zien hoe alle kamers eruitzien.

Bedankt voor de uitvoerige rondleiding en ik verheug me nu al op het boek.

Een fotoverslag van de rondleiding door de vakwerkhuizen van de familie Siery volgt later.

Bekijk de vooraankondiging van het boek over het kunstenaarsechtpaar
Lees ook het eerder gepubliceerde interview met Heinz Siery