Saturnus gesignaleerd in Gorinchem

Niet op de markt geweest, maar toch naar mijn huis getransporteerd via de ruimte...

Dümler & Breiden 'Saturn'

Beroemde keramiekfabrieken: Eiwa, Sawa en Wekara

Sawa 348 15

Normaal in deze rubriek een beschrijving van slechts één firma, maar het werk van Eiwa, Sawa, en Wekara uit de jaren vijftig en zestig van de 20ste eeuw lijkt zo erg op elkaar dat precieze identificatie heel moeilijk is. Bovendien lijkt ook de sgraffito-productie van gigant Dümler & Breiden uit de jaren 1950-1965 veel op die van deze firma's.

Opkomst, bloei en neergang van Duitse keramiekfabrieken

Bay Keramik, Ruscha Keramik en ES Keramik waren tot begin jaren vijftig de grootste keramiekproducenten, maar vanaf 1954 kwam Scheurich Keramik snel op. Vanaf midden jaren zestig steeg ook de productie van Carstens Tönnieshof en Ceramano snel. De periode van 1960 tot 1975 geldt als de bloeitijd van de West-Duitse keramiekfabrieken. Er werd veel geproduceerd en de consument kocht de artikelen graag. In retrospectief blijken de fabrieken van Scheurich, Bay Keramik, Carstens Tönnieshof en Dümler & Breiden de vier grootste producenten te zijn geweest in kwantiteit. Achteraf is duidelijk te zien dat hun mid jaren zestig-productie een flinke breuk met het oude is en een grote stap in een nieuw, experimenteel, modernistisch, abstract tijdperk.

Maar het succes was niet eindeloos. Tot begin jaren zeventig waren er steeds meer keramiekfirma’s bijgekomen. Dat maakte de afzet moeilijker, ook al kocht het publiek de vazen toen nog gretig. Midden jaren zeventig ging de belangstelling voor gedecoreerde vazen in Europa en Amerika hard achteruit. Dat kwam niet alleen doordat de smaak van de consument veranderde, het was ook een gevolg van de teruglopende wereldeconomie na de oliecrisis van 1973. Goedkope kunststof gebruiksvoorwerpen deden bovendien de vraag naar West-Duitse producten enorm dalen. Vele firma's gingen daardoor rond 1975 failliet. De overgebleven bedrijven bleven keramiek maken, maar zij kregen het in de jaren tachtig weer moeilijk door concurrentie uit lage lonenlanden. Keramisten uit landen als Portugal kregen bovendien eind jaren tachtig overheidssubsidie en dat veranderde de markt. Dit leidde weer tot vele faillissementen.

Onder andere Scheurich, Carstens Tönnieshof, Otto Keramik en Jopeko Keramik wisten alle economische stormen en smaakvoorkeuren te overleven. Zij bestaan niet alleen nog, maar maken ook nog steeds keramiek. Minder kleurrijk en minder massaal, dat wel.

Beroemde keramiekfabrieken: Dümler & Breiden

Periode: 1883-1992

Ontwerpers: o.a. Ernst Dümler, Paul Zimmerling, Rudolf Christmann

Bijzonderheden: Dümler & Breiden werd in 1883 in Höhr opgericht door Peter Dümler en zijn zwager Albert Breiden. De firma heeft in haar lange bestaan heel veel verschillende vazen, lampvoeten, schalen en kaarsenstandaards geproduceerd. De meeste vazen zijn extremer in vorm en kleurgebruik dan wat tijdgenoten maakten. De kwaliteit was zeer hoog; vazen met productiefouten werden niet op de markt gebracht. Dümler & Breiden maakte al in 1953 asymmetrische vazen. Latere vazen hebben soms een ketting van touw, één of twee oren of draagbeugels. Niet alleen het uiterlijk is opvallend, ook de kleurencombinaties zijn gewaagd en verre van traditioneel. Zo gaan oranje en paars gebroederlijk samen in Dümler & Breiden-glazuur. Enkele bekende decors zijn Saturn (1971), Polar (circa 1973) en Domino (1974). Het bedrijf was succesvol, maar geen marktleider zoals Ruscha of Scheurich. Het bedrijf aan de Rathausstraße 57 in Höhr-Grenzhausen stopte in 1992, maar de firmanaam-tegels zijn nog altijd op de gevel zichtbaar.

Signatuur: Dümler & Breiden gebruikte witte klei voor zijn producten.

Op de bodems staan kruisende zwaarden gevormd uit de letters d en b. Het woord 'GERMANY' staat altijd op de bodem. Op de bodem van de vaas staat daarnaast een modelnummer gevolgd door de grootte in centimeters.

Op de papieren labels stond in de jaren zestig en zeventig 'keramik DB HÖHR'. In de jaren zeventig zat op sommige vazen een sticker met daarop de woorden 'gastliches heim' (gastvrij thuis).

Een keramiektrip: Höhr-Grenzhausen

De fabriek van Dümler & Breiden was waarschijnlijk gevestigd aan Am Damm 10, Höhr-Grenzhausen, waar nu een parkeerplaats is met aangrenzende een verzorgingshuis. Het kantoor van het in 1992 gesloten bedrijf staat aan de Rathausstrasse 57.

Die Keramikinsel is een winkel vol met keramiek; zowel van bekende firma's als Römertopf als ook handgemaakte unica. Die Keramikinsel is gevestigd aan de Herman-Geisen Strasse 75, Höhr-Grenzhausen. Openingstijden:
Maandag tot en met vrijdag 10.00-18.00 uur
Zaterdag 10.00-16.00 uur
Zondag (40 per jaar) 11.00-16.00 uur
http://www.diekeramikinsel.de

Keramikmuseum Westerwald is een museum met een oppervlakte van 2500 m2. Het museum bestaat sinds 1976. Het huidige gebouw aan de Lindenstrasse 13 werd geopend in 1982.
http://www.keramikmuseum.de

De firma Steuler aan de Georg Steuler Strasse 175, Höhr-Grenzhausen maakt al jaren geen vazen meer, maar industriële producten, waaronder buizen en vuurvaste systemen.

Jaarlijks zijn er twee grote evenementen. De komende data:
3 april 2011 "Höhr-Grenzhausen brennt Keramik"
4 en 5 juni 2011 "Internationaler Keramikmarkt" (Jaarlijks het eerste weekeinde in juni)

Meer informatie: http://www.hoehrgrenzhausen.de/