dinsdag 11 januari 2011

Beroemde keramiekfabrieken: Jasba



Periode: 1926-1971 (einde vazenproductie)
Ontwerpers: Cilli Wörsdörfer, Christine Reuter
Bijzonderheden: Jakob Schwaderlapp richtte Jasba op in Ransbach-Baumbach in 1926. De firmanaam Jasba is samengesteld uit de eerste twee letters uit de voornaam van de oprichter (JAkob), de eerste letter van zijn achternaam (Schwaderlapp), en de eerste twee uit het tweede deel van de oprichtingsplaats (BAumbach). Jasba werd bekend door het gebruik van heldere kleuren op meer complexe vormen. Tot in de jaren tachtig maakte Jasba sierkeramiek. Jasba Ofenkachel GmbH distribueert nu keramieken keuken- en badkamertegels vanuit de Rheinstraße 100 in Ransbach-Baumbach.
Signatuur: Jasba gebruikte witte klei.
In de jaren zestig en zeventig staat de merknaam Jasba vaak in een ovaal. De modelnummers plus maat staan vaak achter een hoofletter N. Jasba is de enige firma die de aanduiding 'WEST GERMANY' in reliëf meegebakken heeft (ovaal).
In de jaren zeventig gebruikte Jasba zilverkleurige sticker met daarop 'Jasba über 1000 ºC gebrannt'.

Een keramiektrip: Rheinbach


De stad Rheinbach is vanaf midden negentiende eeuw verbonden met de keramiekindustrie, waarschijnlijk door de nabijheid van pottenbakkersplaats Adendorf en de daar aanwezige klei.





Otto Keramik aan de Industriestrasse 12, 53359 Rheinbach, maakt keramiekproducten, ook in opdracht naar eigen wensen. Openingstijden: maandag tot en met vrijdag 09.00-12.00 en 14.00-18.00 uur, zaterdag 09.00-12.00 uur. Meer informatie op http://otto-keramik.de/





De brochure Keramik in der Stadt Rheinbach van Dietmar Pertz hoort bij de tentoonstelling ‘zeitnah und formschön – Keramik der 50er Jahre aus Rheinbach’ die in 2005 in het Glasmuseum Rheinbach te zien was. De publicatie is voor vijf euro te koop in het Stadtarchiv Rheinbach aan de Polligsstraße 1, Glasmuseum Rheinbach aan de Himmeroder Wall 6, en in de boekhandel aldaar.


Marei Keramik zit op het terrein waar tot in de jaren zeventig ook ES Keramik gevestigd was. Toen ES Keramik failliet ging, nam Marei Keramik het bedrijfsterrein over. Marei bestaat nog altijd. Majolikafabrik Rheinbach Jean Fuss & Sohn GmbH & Co. KG, zoals Marei officieel heet, is gevestigd aan de Keramiker Straße 3 - 17 in Rheinbach. Marei maakt nu alleen nog bloempotten, geen vazen of andere objecten meer.



Van de in 1998 gesloopte Ruscha-fabriek aan de Koblenzer Straße is niets meer te zien. Op het terrein van de voormalige Ruscha-fabriek aan de Koblenzer Straße staat nu een Aldi supermarkt (Meckenheimer Strasse 11, Rheinbach). Twee grote reliëfs uit het voormalige kantoor van Ruscha zijn ingemetseld in de nieuwe Raiffeissenbank aan de Hauptstrasse 36-46. Een reliëf en het stadswapen liggen in het Stadtarchiv Rheinbach.

Beroemde keramiekfabrieken: VEB Haldensleben

Periode: 1945-1990
Ontwerpers: onbekend
Bijzonderheden: Het bedrijf VEB Haldensleben is de voortzetting van Carstens Uffrecht dat in 1845 door Jacob Uffrecht was opgericht. Na de Tweede Wereldoorlog verloor de familie Carstens hun keramiek- en porseleinfabrieken op Oost-Duits grondgebied. Christian en Ernst Carstens richtten daarop in West-Duitsland de firma Carstens Tönnieshof op. Carstens Uffrecht werd in 1945 de Oost-Duitse vazenmaker VEB Haldensleben. VEB Haldensleben concentreerde zich vooral op het maken van vazen. De producten waren van hoge kwaliteit. Net als de vazen van Strehla zijn de kleuren ingetogener dan de producten uit West-Duitsland. Vaak zit er een metaalachtig glazuur op de vazen. In 1990 werd Duitsland herenigd en daardoor kwam de voormalig Oost-Duitse fabriek weer in handen van de familie Carstens. De naam werd gewijzigd in Carstens Keramik Rheinsberg. Carstens Keramik Rheinsberg is nu gevestigd aan de Rhinstrasse 1, 16831 Rheinsberg.
Signatuur: VEB Haldensleben gebruikte zowel witte als bruine klei.
Op de bodem staat een cirkel met daarin een H met daaroverheen een omgekeerde driehoek. Het vaasnummer bestaat meestal uit vier cijfers, soms met een letter eracher of eronder.
VEB Haldensleben stickerde zijn producten met een goudkleurig etiket met daarop het logo in rood.

donderdag 6 januari 2011

Beroemde keramiekfabrieken: ES Keramik


Periode: 1921-1974
Ontwerpers: o.a. Willi Hack, Hans Krämer
Bijzonderheden: Josef Emons en Jean Fuss richtten op 17 februari 1921 Fuss & Emons op in Rheinbach (Nordrhein-Westfalen). In 1948 scheidden hun wegen. Het bedrijf Fuss & Emons werd in tweeën gesplitst. J. Emons Söhne, Keramik- und Terrakottafabrik verkochten sindsdien keramiek onder de naam ES Keramik. Jean Fuss & Sohn produceerden onder de naam Marei. In 1971 ging het nog goed met ES Keramik door orders vanuit Canada en Australië, maar in 1974 moest de fabriek sluiten omdat hun productie niet meer aan de smaak van het publiek voldeed. Een deel van de machines werd aan Ruscha verkocht. Het ernaast gelegen Marei nam het bedrijfsterrein van ES Keramik over en een meerderheid van de werknemers. Majolikafabrik Rheinbach Jean Fuss & Sohn GmbH & Co. KG, zoals Marei officieel heet, bestaat nog altijd en is gevestigd aan de Keramiker Straße 3 - 17 in Rheinbach.
Signatuur: ES Keramik gebruikte witte klei, maar die werd daarna vaak geheel geglazuurd waardoor de witte klei niet meer zichtbaar is.
Op de bodem staat een twee- of driecijferig modelnummer gevolgd door een '/' en in twee cijfers de hoogte in centimeters.
In de jaren zestig en zeventig plakte ES Keramik zilverkleurige stickers met 'KERAMIK ES' of 'KERAMIK ES handgemalt'.

Duits keramiek tentoongesteld

In het Glasmuseum Rheinbach was van 9 september-16 oktober 2005 de tentoonstelling 'zeitnah und formschön - Keramik der 50er Jahre aus Rheinbach' te zien. Bij de expositie hoorde de brochure 'Keramik in der Stadt Rheinbach : Begleitheft zur Ausstellung 'zeitnah und formschön - Keramik der 50er Jahre aus Rheinbach' van Dietmar Pertz.


In Fermoy Gallery, King's Lynn Arts Centre, King's Lynn, Norfolk, England werd van 15 juli-12 augustus 2006 een tentoonstelling georganiseerd over Westduits en Italiaans keramiek. Bij de tentoonstelling hoorde het boek 'Fat Lava: West German Ceramics of het 1960s & 70s' van Mark Hill.





Boijmans van Beuningen in Rotterdam organiseerde tot 28 oktober 2007 een tentoonstelling, een installatie met enkele honderden Duitse vazen, die Marieke van Diemen maakte voor het museum. Er verscheen een dvd. De kunstenares fotografeerde daarvoor vele vazen en plakte die aaneen. Bij elke vaas hoor je het geluid wat hij maakt als je er tegen tikt. Wie een exemplaar voor mij heeft (of een kopie ervan): ik hou me aanbevolen.






In het Museum der Stadt Miltenberg aan de Hauptstraße 169-175 in Miltenberg was van 10 oktober 2008-18 januari 2009 een tentoonstelling over keramiek uit de jaren 50, 60 en 70.



Van 30 mei 2009-21 juni 2009 vond de tentoonstelling Fat Lava II plaats. De tentoonstelling was tegelijktijdig in Köln in Duitsland, Reading in het Verenigd Koninkrijk en Ballarat in Australië. Online was er tegelijktijdig een virtuele tentoonstelling. De promotievideo (3'54'') voor 'FAT LAVA II- worldwide exhibition' is te zien op http://www.youtube.com/watch?v=kGnrd-fCED8
De website is nog online op http://www.fat-lava.org



Van 6 december 2010 tot 6 februari 2011 is de vierde etage van de Openbare Bibliotheek Amsterdam op het Oosterdokseiland één groot vazenparadijs met West-Germany vazen. Keramiekfirma's als Bay, Carstens Tönnieshof, Ceramano, Dümler & Breiden, Jasba, Jopeko, Otto Keramik, Roth, Ruscha, Scheurich, Steuler, Strehla, Ü-Keramik, en vele andere staan in het voetlicht.

Beroemde keramiekfabrieken: Otto Keramik


Periode: 1964-heden
Ontwerpers: o.a. Otto Gerharz, Kurt Tschörner
Bijzonderheden: Otto Keramik werd opgericht in Rheinbach in 1964 door Otto Gerharz, die van 1951 tot 1964 bij Ruscha gewerkt had. Otto Keramik heeft nooit bloempotten gemaakt. Toen Ruscha zijn fabriek in 1996 sloot, nam Otto Keramik enkele designs over. Otto Keramik maakt nog altijd vazen met verschillende decors en wandplaten. Otto Keramik is gevestigd aan de Industriestraße 12, 53359, Rheinbach.
Signatuur: Otto Keramik werkt met witte klei.
Otto Keramik bedekt vaasbodems met vilt en daarbij wordt telkens een andere kleur gebruikt. Als het vilt verwijderd wordt, is witte klei zichtbaar, vaak met een geglazuurd centrum.
Otto Keramik plakte in de beginjaren een rechthoekig papieren label met 'OTTO KERAMIK'. Nu gebruiken ze een etiket van aluminiumfolie.
Sitehttp://otto-keramik.de/ (met uitgebreide webshop)

Vaas- en bloemkleuren met een vleugje kleurenleer



Kleur werkt op ons gevoel. Vandaar dat we haar gebruiken als taal, als expressiemiddel. Kleur heeft een grote invloed op de sfeer in een woonhuis.

Primaire kleuren
Rood, geel en blauw zijn primaire kleuren; dat wil zeggen pigmenten die niet verkregen kunnen worden door mengen van andere.

Geel is een opvallende, energieke kleur, die het meeste licht bevat. Ook al maakt geel vrolijk, er zijn maar weinig vazen met een geel glazuur gebakken. Geel roept associaties op met zonneschijn en kan prima gebruikt worden om een donkere hoek op te vrolijken. Geel keramiek gevuld met margrieten, zonnebloemen, forsythia of lelies zorgt voor een kleurenfeest.

Rood is een warme, krachtige kleur. Er is veel rood keramiek gebakken. Een duidelijk statement in elk interieur. Het gebruik van rode vazen is gewaagd, omdat ze het plantenmateriaal makkelijk domineren. Perfect voor een rode vaas zijn bloemen zonder blad of met donkerrood gebladerte.

Blauw is een kleur die rust, ruimte en koelte uitstraalt. Blauw valt van veraf niet goed op. Blauwe vazen combineren goed bij alle kleuren bloemen, omdat bladgroen aan blauw verwant is. Blauwe vazen brengen frisheid in de kamer vooral als ze gevuld zijn met wilde hyacinthen, gentianen, korenbloemen, anemonen of riddersporen. Blauwe vazen tegen een gele achtergrond of gevuld met gele bloemen doen denken aan zomer, vakantie en strand.

Secundaire kleuren
Secundaire kleuren zijn een mix van twee primaire. Blauw en geel maken groen, geel en rood maken oranje, en rood en blauw vormen paars.

Groen is een menging van geel en blauw. Groen werkt kalmerend, ontspannend en geeft rust. Het ligt in de kleurencirkel tussen de koude en warme kleuren in. Een groene vaas of bloempot valt nooit uit de toon vanwege het bladgroen.

Oranje is een menging van geel en rood. Oranje is een warme, optimistische, levendige, feestelijke kleur. De meest gebruikte kleur voor keramiek in de jaren zeventig. Oranje is een moeilijke kleur voor vazen, omdat het een opvallende kleur is. Goudsbloemen en oostindische kers passen er goed bij. Oranje bloemen en bessen worden meestal gebruikt in herfstarrangementen.

Paars is een menging van rood en blauw. Paars komt over als chique, verfijnd, gedistingeerd, waardig en plechtig. Het is een kleur die in het oog springt. Er zijn bijna geen vazen met glanzend paars glazuur gebakken, wel met mat glazuur. Paars komt niet vaak voor in de natuur. De bloemen iris, gentiaan, viooltje, lavendel en sering kennen ieder een andere nuance paars (violet). Pasteltinten als roze en lila bevatten veel wit en tonen daardoor zacht en lieflijk in blauwe of paarse vazen.

Tertiaire kleuren
Tertiaire kleuren zijn kleuren die ontstaan door menging van een primaire en een secundaire kleur. Okergeel, olijfgroen, donkergroen, donkerrood, bruin, roze en lila bijvoorbeeld. Door wit toe te voegen wordt een kleur lichter, door zwart toe te voegen wordt een kleur donkerder.

Bruin is een mengkleur van rood, geel en blauw. Aardekleur bruin komt in de natuur veel voor en geeft dan een positieve associatie. Bruin zijn bijvoorbeeld boomstammen, de bladeren in de herfst en een vruchtbare bodem. Samen met oranje is bruin de meest gebruikte kleur voor steengoed in de jaren zestig, zeventig en tachtig. Een vaas in bruintinten is vooral mooi met gele, roestbruine en oranje bloemen erin.

Zwart, wit en grijs
Als licht volledig wordt teruggekaatst zien wij dit als wit. De meeste witte vazen zijn gemaakt van porselein en niet van steengoed. Wit is een aanbevolen 'kleur' in ruimten die smal, laag of klein zijn. Witte vazen en bloemen zijn lichtgevend en daardoor perfect voor een donker plekje.

Grijs is een menging van wit en zwart. Zelden gebruikt in glazuren op West-Duits aardewerk. Grijs kan met elke andere interieurkleur gemengd worden; het is een elegante, chique 'kleur'.

Wanneer er geen of weinig licht wordt teruggekaatst zien wij dit als zwart. Een mysterieuze 'kleur' die overal bijpast. Zwart is uitermate geschikt om kleuraccenten mee aan te brengen. Zwarte bloemen bestaan niet.

Bonte vazen
Een meerkleurige bos bloemen voor een vaas met verschillende glazuurtinten leidt meestal tot een nerveus makende aanblik. Je kunt voor een bonte vaas beter bloemen in één tint kopen. Kies bloemen uit die qua kleur terugkomen in het glazuur. Het kleurengamma en vormenspectrum van de natuur is gelukkig onuitputtelijk. Het reikt van de bleekste amandelbloesem via helrood tot en met fluweelrood dat zwart benadert. Zelfs binnen een kleur zijn er eindeloos veel toonvariaties en subtiele mengingen. Genoeg uitdagingen dus om je bonte vaas fraai mee te bebloemen.

Gelukkig zijn er ook vier neutrale 'kleuren' waarmee je bonte vazen altijd fraai kunt vullen: groen (bladeren van diverse planten), bruin (hout, takken, herfstbloemen, droogbloemen van vele soorten), grijs (Stachys lanata, Cineraria maritima, Eucalyptus) en wit (sneeuwklokjes, rozen, gipskruid).