vrijdag 16 oktober 2015

Beroemde keramiekfabrieken: Karlsruher Majolika


Die Karlsruher Majolika-Manufaktur maakt al 114 jaar kunstzinnig keramiek voor de bovenlaag van de markt. De Staatliche Majolika-Manufaktur Karlsruhe werd in 1901 opgericht in Karlsruhe door de kunstenaars Hans Thoma en Wilhelm Süs en is anno 2015 de enige keramiekfabriek in Duitsland die elke crisis en alle oorlogen van de afgelopen eeuw heeft doorstaan en nog altijd produceert. Vele kunstenaars maakten en maken ontwerpen voor het bedrijf dat eens groothertogelijk was. 



Geschiedenis


Op 4 januari 1901 stemde Großherzog Friedrich I. in met de bouw van een keramische werkplaats en dat is de geboortedag van de Großherzoglichen Majolika-Manufaktur. Schilder en graficus Hans Thoma en directeur Wilhelm Süs werden het gezicht van de fabriek. Het door Thoma ontworpen merkteken is in wezen altijd zo goed als onveranderd gebleven en bestaat uit het wapenschild van de staat Baden met de kroon van de Groothertog plus een dubbele M voor Majolika Manufaktur. Hans Thoma had overigens geen vast dienstverband, maar adviseerde en ontwierp. Wilhelm Süs had in 1898 al het Keramische Atelier Cronberg am Taunus opgericht.


Merk op achterzijde tegel

Op de Wereldtentoonstelling 1904 in St. Louis (USA) werd de Majolika Manufaktur voor haar werk al onderscheiden met een gouden medaille. Een belangrijke blijk van waardering met grote uitstraling.

De fabriek deed goede zaken: bij het begin van het bedrijf had het 8 werknemers. In 1911 waren dat er al 80. In 1913 150. Na het einde van de monarchie aan het eind van de Eerste Wereldoorlog ging het bedrijf over in handen van de Badische staat.

Rond 1933 ging de Karlsruher Majolika Manufaktur naast sier- en gebruikskeramiek ook Hitler-busten, Rijksadelaars en hakenkruizen fabriceren. De fabriek draaide door tot het in 1944 deels verwoest werd door bommen. Bij het einde van de oorlog waren nog 120 medewerkers in dienst.

Na de oorlog werd vooral serviesgoed gemaakt, naar oude ontwerpen van ver voor de oorlog. In 1952 waren er meer dan 200 medewerkers. In 1978 werd het bedrijf deels geprivatiseerd en in 1998 nogmaals. De Landesbank Baden-Württemberg is nu de eigenaar van de fabriek. Anno 2015 werken er circa 35 medewerkers.

Verkoopsuccessen


Kosten Majolika in verhouding tot inkomsten in 1932
De producten uit de fabriek zijn altijd duur geweest. Veel producten werden en worden dan ook individueel gemaakt en voor ze de oven ingaan gaan ze door vele handen. In de crisisjaren dertig van de twintigste eeuw kon bijna niemand de vazen en borden betalen. De tekst bij de vitrine in het museum (zie afbeelding hierboven) spreekt wat dat betreft wel boekdelen. Anno 2015 is het werk nog altijd superduur. Een eenvoudige blauw geglazuurde baksteen kost al 95 euro... het simpelste wandbordje doet ook 95 euro. Unicaten beginnen bij 500 euro.... 

De firma wist het zo lang te bolwerken omdat het lange tijd een staatsbedrijf was. Veel inkomsten werden gegenereerd uit goedbetaalde reclameklussen. Voor de gemeente bijvoorbeeld werden vazen gemaakt die gegeven werden aan mensen voor trouwe dienst. Ook bedrijven als Mercedes en Bayer waren klant. Die hadden veel geld te besteden, meer dan de particuliere consument.

Deze vaas kreeg je van de gemeente Karlsruhe voor trouwe dienst
Bodem met uitleg

Keramiek voor Rothaus Pils en Bayer

Mercedes en meer

Karlsruher majolika maakt niet alleen vazen, maar ook veel wandborden en wandtegels. Ook weer al dan niet in opdracht. Vooral de wandtegels hadden veel succes. Vele series bleven jaren in productie, met name die met bloemen van Werner Meschede. Gek genoeg wordt er in het museum geen woord aan hem gewijd.

Wandtegel met Flamingoplant ontworpen door Werner Meschede: jarenlang een bestseller

Wandbord ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het kerkkoor (ze vieren dit jaar hun 125 jarig-betaan)

Wandbord dat je doet verlangen naar de zonsondergang
Wandtegel met bizon uit 1966
Deze wandtegel met daarop een bizon heeft bijvooorbeeld model-nummer 7363 en is ontworpen door Dietmar Liedke (geboren in 1936) in 1966. De tegel met afmetingen van 27 cm x 33.5 cm x ca. 2,5 cm heeft een gewicht van 3550 gram en werd gemaakt in 1966 en 1988. Rond 1988 werden vele oude succesvolle ontwerpen opnieuw in productie genomen, waarbij het ophangsysteem met draadjes vervangen was door een hangplaatje. De kleuren wijzigden in 1988 ook. Dat was te wijten aan nieuwe milieuregels: de metalen verantwoordelijk voor de felle kleuren waren toen al niet meer toegestaan.

Kijken, kijken en kopen

Fabriek:
Staatliche Majolika Manufaktur Karlsruhe GmbH
Ahaweg 6-8
76131 Karlsruhe
Telefon +49 721 912 37 70
Telefax +49 721 912 37 78
E-mail: info(a)majolika-karlsruhe.com
Internet: www.majolika-karlsruhe.com


Het werk van de fabriek is te bekijken in Das Museum in der Majolika - onderdeel van het Badischen Landesmuseum.

Museum in der Majolika
Ahaweg 6
76131 Karlsruhe
Telefoon +49 (0)721 926 6514
info@landesmuseum.de
Entree: 2 euro

Liever Karlsruher Majolika kopen? Dan moet je voor tweedehands werk op eBay.de zijn en voor nieuw werk reis je af naar de Majolika Verkaufsgalerie .

Majolika Galerie und Verkauf
Ahaweg 6-8
76131 Karlsruhe
Telefoon +49 721 912 37 76
Openingstijden:
Maandag rustdag
Dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 18.00 uur
Zaterdag en zondag van 11.30 tot 17.00 uur

Ook bij de Majolika City Store is een kleine selectie te koop.
Majolika City Store
Lammstrasse 7
76133 Karlsruhe
Telefon +49 721 912 37 97
Openingstijden: elke woensdag van 12.00-18.00 uur.


Voor wie nog meer wil: groepsrondleidingen door de fabriek of een lunch in de restaurantruimte Cantina Majolika behoren ook tot de mogelijkheden, maar daar moeten privé-afspraken voor gemaakt worden. Het terrein is ook beschikbaar voor trouwpartijen en bruidsfoto's.


Verplicht leesvoer is het jubileumboek voor 100 jaar Karlsruher Majolika: Karlsruher Majolika 1901 bis 2001: 100 Jahre Kunstkeramik des 20. Jahrhunderts / Monika Bachmayer en Peter Schmitt uit 2001.

Voor wie wil kijken en niet kopen: gewoon op straat in Karlsruhe kun je hun arbeid ook tegenkomen. In de Schlossgarten is de "Majolika-Strahl" te zien. Dit is een wandelpad van 1645 blauwe tegels en die loopt vanaf de slottoren naar de Majolika-fabriek.

Majolika-Strahl
Project met door burgers ontworpen tegels in het trottoir van Karlsruhe
Ook buiten Karlsruhe is hun werk zichtbaar. De luxe uitstraling van het merk matcht perfect met de rijke gasten in het casino Kurhaus van Baden-Baden. Daar staat bij de kassa's dan ook een vitrine met werk. Vriendelijk ter beschikking gesteld. 

Baden-Baden
Vitrine vol gouden artikelen
Zal Bambi gok-geluk brengen om majolika aan te schaffen?

Toekomst

Hopelijk blijft deze keramiekfirma nog lang stralen. In 2011 was het al bijna over en uit voor de firma, maar de in augustus 2011 opgerichte Majolika-Stiftung für Kunst- und Kulturförderung Karlsruhe bracht uitkomst en is sindsdien de enige aandeelhouder van de firma.

Anno 2015 heb ik meerdere mensen horen zeggen dat de fabriek er na 2015 mee stopt. Een bevestiging daarvan heb ik nergens gevonden. Hopelijk is het niet waar, maar het zou ook weer niet verbazen. De bedragen die voor de kunstzinnige producten gevraagd worden, zijn gewoon te hoog en de liefhebbersgroep is te klein...

Naschrift:
Bevestiging dat het (voorlopig?) over is met de productie staat te lezen op ka-news.de

Geen opmerkingen:

Een reactie posten