Vazenmania! : Duits steengoed uit de jaren '50 - '10

Van 6 december 2010 tot 6 februari 2011 kunt u op de vierde etage van de Openbare Bibliotheek Amsterdam op het Oosterdokseiland een grote collectie West-Germany vazen bekijken. Stap in de bonte wereld der keramiek en laat u verbazen door de kleurenpracht en vormenvariatie!

Modekleuren in glazuren: 2000-heden

2000-heden: retro gekleurd

In de 21ste eeuw mag alles weer wat kleurvoller. De huidige retrostijl is een tripje terug naar de fleurrijke jaren zeventig. Minder uitbundig, maar de overloopglazuren zijn er weer.

Beroemde keramiekfabrieken: Jopeko

Periode: 1948-heden

Ontwerpers: o.a. Heinz Martin

Bijzonderheden: Jopeko werd opgericht in 1948 door Johann Peter Korzilius II, maar de geschiedenis van het bedrijf gaat een eeuw verder terug. De naam Jopeko is samengesteld uit de eerste twee letter van de dubbele voornaam van de oprichter (JOhann PEter) en de eerste twee van zijn achternaam (KOrzilius). Jopeko maakte in de jaren zeventig vele vazen met een combinatie van een effen glazuur met een reliëfglazuur. De productie-aantallen waren lager dan bij andere bedrijven. De firma bestaat nog altijd en maakt onder andere vazen, vuurbestendig keramiek, lichtschakelaars en toiletpotten en dat vanuit vestigingsplaats Ransbach-Baumbach. De Jopeko Keramik Shop is gevestigd aan de Rheinstraße 146, 56235 Ransbach-Baumbach.

Signatuur: Jopeko gebruikt witte klei voor zijn keramiek.

Twee of drie cijfers geven het model aan, twee cijfers de hoogte in centimeters.

In de jaren zeventig werd een goudkleurige sticker met 'Jopeko Keramik gegr. 1848' gebruikt.

Site: http://www.jopeko.com/

Inventariseren van je collectie

Al kijkend en kopend leer je steeds meer over het West-Duitse vazenwerk. Als je eenmaal echt op gang bent, denk dan ook eens aan het maken van een inventaris-lijst. Je kunt in Excel heel makkelijk je collectie bijhouden. De volgende kenmerken en gegevens zijn het overwegen waard om vast te leggen:

• merk (bodem en/of sticker)
• model (nummering)
• hoogte
• ontwerper
• naam van het decor
• beschrijving van het decor
• periode (fabricagejaar)
• kleur (glazuur en gebruikte klei)
• soort glazuur (glazuuroppervlak/oppervlaktestructuur: monochroom, lava)
• weerschijning (mat of glanzend)
• fysieke staat (chips, gelijmd)
• kooplocatie
• aankoopdatum
• prijs

Zo krijg je structuur in je verzameling. Als je bepaalde dingen niet weet, kun je ze soms opzoeken in de naslagwerken die je vindt op de literatuurlijst. Neem ook enkele foto's per object (bovenkant, onderkant en voor- en achterkant). Deze data zijn ook handig voor als je mocht besluiten om een vaas te verkopen op internet. Natuurlijk kun je het overzicht ook gebruiken als je jouw collectie wilt opgeven bij je inboedelverzekeraar.

Scharreltips voor vlooienmarkten

De ene scharrelaar is de andere niet. Wie vazen verzamelt, heeft misschien geen oog voor bloempotten. Weten wat je wilt, is een vereiste. Een goede struiner combineert de kunst van het zoeken met een scherpe onderhandelingstaktiek.

Enkele tips:

• Meet je huis op of de planken waarop je vazen plaatst. Wanneer past de vaas nog? Hoe groot mag dat vloerkleed zijn?
• Spreek af met vrienden wat je zoekt. Kijk voor elkaar rond. Dit vergroot je actieradius aanzienlijk.
• Gebruik een mobiele telefoon met fototoestel. Fotografeer een vondst en stuur die door voor snel overleg.
• Regel een auto op een centrale plaats als opslagplaats. Een sleutel van een huis van vrienden in de buurt is ook een uitkomst.
• Wees er vroeg bij. Vraag ook of in je nog ongeopende dozen mag kijken.
• Specialiseer je. Weet alles over Bay, Jopeko of Scheurich. Zo herken je de buitenkansjes. Wandel wat terloops rond. Vraag eerst naar de prijs van iets anders. Informeer dan pas naar de prijs van het artikel dat je echt wilt hebben.
• Zeg nooit: 'Wat mooi!' Zeg: 'Wat jammer dat hij wat beschadigd is.' Of: 'Hier hoef ik eigenlijk niet mee thuis te komen.'
• Wees niet te doorzichtig met je zogenaamde bezwaren.
• Wees sportief. Ding niet af als een kind 3 euro vraagt voor een Scheurich-vaas van zijn moeder die, zoals jij weet, 150 euro waard is.
• Houd geld in je zak, liefst kleine coupures. Haal de biljetten pas tevoorschijn als je de zaken hebt afgerond.
• Zeg toe dat je grote aankopen meteen meeneemt. Verkopers zijn allang blij dat ze het niet weer mee haar huis hoeven nemen.
• Reken niet op inpakpapier, maar neem eigen bubbeltjesplastic en een rugzak mee.
• Bod geweigerd? Laat je 06-nummer achter, zodat je aan het einde van de dag wellicht nog wordt gebeld.
• Maak een laatste ronde aan het eind van de dag. Alles wat niet wordt verkocht moet weer mee terug naar huis en daar heeft de handelaar vaak geen zin in.

Wat verzamelen?

Twee vloervazen van Scheurich met 'Sternreliefdekor' uit circa 1971

Vazen zijn te bekijken, gebruiken en verzamelen. Alle drie is natuurlijk het leukst. Als je gegrepen bent door het vazenvirus en besloten hebt om vazen te gaan verzamelen, dan is het aanbod groot en het budget waarschijnlijk te laag om alles te kopen wat op je pad komt. Weet je niet waar je jouw verzameling moet beginnen? Denk dan eens aan verzamelen op:

• kleur: geel, oranje, rood, groen, bruin, blauw, paars of een combinatie van twee of meer kleuren
• vaasmodelnummer: Ruscha's 313 of Scheurich's 271 bijvoorbeeld
• vaasvorm: blokvaasjes, rechthoekige schoorsteenvazen, vazen met oor of handgreep, kannetjes, of paddenstoelvormig zoals Otto Keramik maakte
• vaasgrootte: kleine vaasjes of grote vloervazen (45 centimeter of meer)
• glazuursoort: lavaglazuur, druipglazuur, overloopglazuur, spinnenweb, glad, glans, mat, krimp
• patroon: decor Jura of Amsterdam van Scheurich, de Zyklon-vazen van Steuler, de runen/prehistorische motieven van Bay en Carstens
• figuratieve afbeelding: pauwen of mensen bijvoorbeeld
• reliëf: stukjes klei in figuratieve of abstracte vorm gedrukt op de vaas
• merk: tientallen mogelijkheden

Het beste startpunt van elke verzameling is natuurlijk luisteren naar je eigen smaak. De voorkeur voor kleur en vorm zijn heel persoonsgebonden. Wat de een mooi vindt, zal de ander verschrikkelijk vinden. Soms zijn kleurencombinaties 'raar en niet modieus', maar ineens is de intensiteit en de combinatie dusdanig dat jij je ogen er niet vanaf kunt houden. Dan moet je voor die blikvanger gewoon overstag gaan. Niemand zal je stoppen.

Hou in ieder geval rekening met je budget. Koop liever één ding dat je echt mooi vindt, al is dat object relatief duur, dan een paar mindere stukken. Laat het keramiek je vrolijk maken!

Vaasverzorging: over wassen en restaureren

Een nadeel van keramiek is dat het uiterst kwetsbaar materiaal is. Een vaas kan barsten of breken. Het zorgvuldig opbergen van keramiek kan veel schade voorkomen. Was keramiek voorzichig af. Doe ringen af en verwijder ook andere sieraden die kunnen stoten of krassen. Gebruik een plastic teiltje of leg een vaatdoekje onderin de gootsteen. Mocht je het vaasje laten vallen, dan landt het zo zachter dan in de harde gootsteen. Gebruik warm in plaats van heet water. Droog voorzichtig af. Is een vaasje vies van binnen? Ga dan niet wurmen met een afwasborstel, maar gebruik een oude tandenborstel of koop een speciaal borsteltje. Hang vaasjes niet op aan hun oor, want dat is hun zwakste schakel. Stapel bloempotten niet zomaar in elkaar, maar leg er een papieren servetje tussen. Zet vazen niet op plaatsen met extreme temperatuurverschillen, die verzwakken het materiaal. Was vazen en bloempotten niet in de vaatwasser.

Gaat er toch iets kapot en ben je er erg aan gehecht, dan zijn er twee mogelijkheden om het te herstellen. Of je gaat zelf aan de slag met lijm en glazuur of je huurt een professioneel restauratiebedrijf in.